Adaçayı Salvia türlerine verilen genel addır. 60 ile 100 santimetreye kadar boylanabilen çok yıllık çalımsı veya otsu bir bitkidir. HaziranTemmuz ayları arasında bitkinin uç kısmında mavimsi mor, yada beyaz çiçek açar. Bitkinin toprak üstünde bulunan sapları çok dallıdır. Bitkinin yaprakları kurutularak çay olarak kullanılır. Adaçayının en önemli etken maddesi uçucu yağlardır. Adaçayı bitkisinin 500 kadar türü vardır. Bitkinin birçok türüne Akdeniz ülkelerinde; Türkiye’nin Batı ve Güney kesimlerinde, Yunanistan ve Yunan adalarında, Güney İtalya ve Sicilya’da yaygın olarak rastlanır. Bazı türleri de Orta Avrupa’da ayrıca kuzey ve güney yarım kürelerin tropikal bölgelerinde de yetişir.
Tarihçe
Bitkinin farklı alanlarda eskiden beri kullanıldığı bilinmektedir. Kaynaklarda geçmişte tekstil elyafının boyamasında yaygın olarak kullanıldığına dair bir bilgiye rastlanmamasına karşın yapılan alan araştırmalarımızda Anadolu’nun bazı köylerinde adaçayının boya bitkisi olarak da kullanılmış olduğu tespit edilmiştir. Özellikle de içerdiği boyarmadde bakımından bu bitkinin kırsal kesimlerde halı kilim gibi el sanatlarında kullanılmış olabileceği ihtimali yüksektir. Günümüzde de Anadolu’nun bazı köylerinde boya bitkisi olarak kullanımı devam etmektedir.
Boyama işlemi
Boyamada bitkinin kurutularak öğütülmüş çiçekleri ve yaprakları kullanılır. Boyama işlemi önce mordanlama, sonra boyama yöntemi ile yapılır.